Henry Purcell (circa 1659 – 1695) was een Engelse componist van barokmuziek, wiens werk ook nu nog dikwijls wordt uitgevoerd. Zijn werk behoort tot het belangrijkste barokrepertoire. Het vertoont een interessante versmelting van de oude Elizabethaanse koortraditie met nieuwe Franse en Italiaanse invloeden. Purcell werkte, gedurende 25 jaar, onder drie verschillende Engelse koningen, waaronder koning William III (de Nederlandse Willem) en Queen Mary II.
Purcell werd slechts 36 jaar oud. Op zijn graf in Westminster Abbey in Londen staat geschreven: “Here lyes Henry Purcell Esq., who left this life and is gone to that blessed place where only his harmony can be exceeded.” Purcell achtte muziek de hoogste vorm van kunst getuige zijn uitspraak: “Net zo als poëzie de harmonie is van woorden, zo is muziek die van noten; en net zoals poëzie een stap hoger staat dan proza en redevoeringen, zo is muziek de verheven vorm van poëzie.”
Purcell schreef kerkmuziek, toneelmuziek, instrumentale werken, (semi-) opera’s en liederen. Zijn beroemdste werk is de opera Dido and Aeneas, die hij schreef voor de meisjeskostschool in Chelsea. Alle rollen (behalve die van Aeneas) zijn geschreven voor meisjesstemmen, een grote uitzondering in die tijd.
Hij was een populair componist van welkomstliederen en lofzangen voor vorstelijke personen (odes). Eén van die odes is de verjaardagsode voor Queen Mary II ‘Come Ye Sons of Art’. De ode werd uitgevoerd in 1694. Aan het eind van dat jaar stierf de koningin. Voor haar begrafenis schreef Purcell de aangrijpende ‘Music for the Funeral of Queen Mary’, die overigens ook werd uitgevoerd op zijn eigen begrafenis in 1695.
Verjaardagsode voor Mary
De verjaardagsode voor Mary bestaat uit 8 coupletten voorafgegaan door een Sinfonia, enkel uitgevoerd door het orkest met de delen Largo, Allegro en Adagio. De coupletten zijn:
- Come ye Sons of Art (countertenor solo en koor)
- Sound the trumpet (countertenor duet)
- Come ye Sons of Art (koor)
- Strike the viol, touch the lute (countertenor solo)
- The day that such a blessing gave (bas solo en koor)
- Bid the virtues, bid the graces (sopraan aria)
- These are the sacred charms (bas aria)
- See Nature, rejoicing (sopraan and bas duet en koor)
In het openingskoor op de woorden ‘Come, Ye sons of Art’ worden de ‘kunstzonen’ opgeroepen deze glansrijke geboortedag te vieren. Bijvoorbeeld met het bespelen van de viool, de luit, de harp, de hobo en de trompet, zoals naar voren komt in de andere coupletten. In het countertenor duet ‘Sound the Trumpet’ gebruikt Purcell overigens geen trompetten, maar imiteren de zangers het geluid van de trompet.
Countertenor
De countertenor speelt in deze ode een belangrijke rol. Een countertenor is een mannenstem, die ontstaat bij het gebruik van de kopstem of falset. De techniek van deze stemsoort ontwikkelde zich in Groot-Brittannië en beslaat meestal de stemomvang van een alt. Bij het countertenor duet worden in onze uitvoering de partijen door de sopraan en de alt gezongen.